C. Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

In deze paragraaf komt het onderhoud van de openbare ruimte (wegen, riolering, groen en openbare verlichting) en de gemeentelijke gebouwen aan de orde.
Het onderhoud vond plaats aan de hand van de volgende beheerplannen:

• Wegenbeheerplan 2020-2024
• Beleid- en Beheerplan openbare  verlichting 2015-2024
• Water- en Rioleringsplan (WRP) 2019-2023
• Groeidocument Groen!
• Onderhoudsplan Gebouwen 2021

Wettelijk kader
Wij hebben op de genoemde onderdelen een wettelijke zorgplicht, met uitzondering van de gebouwen. De beheerplannen geven kwantitatieve en kwalitatieve gegevens over de onderhoudssituatie. En informatie over de uit te voeren werkzaamheden en het geld dat hiervoor nodig is. Wij bepalen bij de vaststelling van de plannen de kwaliteit van het onderhoudsniveau en de omvang van de financiële middelen.

Wegen

Het wegenbeheerplan hebben wij gemaakt met het standaardinstrument voor het maken van een beheerplan: de CROW-methode. CROW staat voor: Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in grond-, water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek.

Wij voeren één keer per twee jaar een globale visuele inspectie uit om een actueel beeld te hebben en te houden van de zichtbare conditie van onze verhardingen.

Wat willen we bereiken?
De veiligheid van de weggebruikers en het goed functioneren van onze wegen zo goed als mogelijk waarborgen.

Wat hebben we gedaan?
Wij inspecteerden alle wegvakonderdelen en actualiseerden het Wegenbeheerplan 2020-2024. Dit geactualiseerde Wegenbeheerplan 2022-2026 is op 9 november door de gemeenteraad vastgesteld.
Wij onderhielden tevens alle wegvakonderdelen inclusief de stoepen volgens het Referentieniveau van de CROW-systematiek. Het Referentieniveau is de ondergrens van het aanvaardbaar beheer. Dit komt overeen met Beeldkwaliteit B van de CROW systematiek

We voerden in 2021 de werkzaamheden uit die overbleven uit vorige jaren. Van de jaarschijf 2021 realiseerden we nog niet alle geplande investeringen. Een deel van de werkzaamheden combineren we met werkzaamheden aan de riolering. Dit vraagt een langere voorbereidingstijd.

Daarnaast heeft een deel van de uit te voeren werken langere doorlooptijden. Dat komt doordat de netbeheerders op hetzelfde moment kabels en leidingen vervangen bij een groot aantal projecten. Onze uitvoeringsplanning stemmen wij af met de planning van de netbeheerders. Dit doen we om zoveel mogelijk overlast te voorkomen voor mensen die in de buurt wonen.

De belangrijkste uitgevoerde investeringen in 2021 zijn:

• Asfalteringswerkzaamheden

• Terneuzen: Guido Gezellestraat (vierde fase), Banckertstraat, N,J, Hartestraat, Maassingel en Hondsdraflaan.
• Biervliet: Weststraat.
• Axel: Boslaan, Sportlaan en Westsingel.
• Koewacht: fietsstroken Nieuwstraat.
• Sas van Gent: Oostpoortweg en fietspad Zandstraat.
• Philippine: Pluvier.

• Terneuzen: Oranjestraat en een aantal trottoirs in verschillende wijken.
• Biervliet: Jacob Catsstraat, Noordstraat, Kerkstraat, Molenstraat en Burgemeester Verplankeplein.
• Sas van Gent: Burgemeester Hoefnagelstraat.
• Westdorpe: Graafjansdijk A, Christinastraat en Clausstraat.

Verder hebben wij een bijdrage geleverd voor de Westkade in Sas van Gent. De werkzaamheden startten in 2020. De weg is 22 maart 2021 weer opengesteld voor het wegverkeer.

Wat heeft het gekost?
Elk jaar hebben we een investeringsbudget/jaarschijf beschikbaar van € 1.000.000 voor het onderhoud van onze wegen. Daarnaast hebben we aan kapitaal- en exploitatielasten (producten wegenbeheerplan en onderhoud wegen) een bedrag van € 7.464.000 aan lasten (inclusief de bijdrage aan het Waterschap, Wet Uitkering Wegen). Voor een overzicht van de gedane investeringen verwijzen wij naar de toelichting in de bijlage verantwoording investeringsprogramma.

Openbare verlichting

Verschillende overheden in Zeeland werken op het gebied van openbare verlichting samen. Netwerkbeheerder DNWG maakt ook onderdeel uit van deze samenwerking.
 

Wat willen we bereiken?
Onze verlichting in de openbare ruimte maakt het mogelijk om het openbaar leven zo goed mogelijk te laten werken bij duisternis. Dit zodat een sociaal veilige, verkeersveilige en leefbare omgeving ontstaat met daarbij minimaal energieverbruik en tegen aanvaardbare kosten. Het doel is om in een periode van tien jaar de armaturen die ouder zijn dan twintig jaar (63% van het areaal) te vervangen voor energiezuinige en storingsarme led-armaturen.

Wat hebben we gedaan?
Uitgevoerd preventief onderhoud

• We hebben 887 stuks lampen vernieuwd (geremplaceerd).
• We startten ook dit jaar een communicatiecampagne op. Met deze campagne willen we onze burgers uitleggen waar ze kapotte verlichting kunnen melden.
• Herstel van beschadigde of aangereden lichtmasten.

Uitgevoerde sanering van Openbare Verlichting installatie:

• In de volgende kernen hebben we in verschillende wijken masten en/of armaturen vervangen: Axel, Biervliet, Hoek, Koewacht, Philippine, Sas van Gent, Sluiskil, Spui, Terneuzen, Westdorpe, Zaamslag en Zuiddorpe.

Wat heeft het gekost?
In de begroting hebben we een bedrag van € 1.102.609 aan exploitatielasten (product openbare verlichting) begroot. Voor een overzicht van de gedane investeringen verwijzen wij naar de bijlage verantwoording investeringsprogramma.

Riolering

Stedelijk waterbeheer bestaat uit rioolbeheer en waterbeheer. In de meeste gevallen gebeurt dit ondergronds met een rioleringsstelsel. Aan de ene kant voor de inzameling en transport van stedelijk afvalwater van burgers en bedrijven. Aan de andere kant voor het afvoeren van (overtollig) hemelwater en grondwater.

Het ondergrondse rioleringsstelsel maakt een belangrijk onderdeel uit van de stedelijke infrastructuur. Vanuit de doelstellingen uit het Water- en Rioleringsplan (WRP) wordt de vrij-verval riolering (ruim vierhonderd kilometer) gereinigd en geïnspecteerd. De cyclus voor reinigen is zeven jaar. De inspectiecyclus is veertien jaar. Vanuit de inspectiecyclus betekent dat, dat we elk jaar de kwaliteit van de riolering voor één-veertiende deel beoordelen. Op basis van de resultaten bepalen we de benodigde onderhouds-, vervangings- of renovatiemaatregelen in het opvolgende jaar.

Druk-/vacuümriolering (ruim honderd kilometer) schouwen we, maar reinigen en inspecteren we niet cyclisch. Het vervangen van dit type leidingen voeren we uit op basis van technische levensduur in combinatie met voorkomende storingen.

Overige rioleringsobjecten reinigen en/of inspecteren we elk jaar. Voor bijvoorbeeld de pompen/gemalen (ongeveer zeshonderd stuks) gebruiken we het digitaal onderhoudsbeheersysteem als uitgangspunt voor het bepalen van onderhouds-, vervangings- of renovatiemaatregelen.

Wat willen we bereiken?  
Door het uitvoeren van regulier en groot onderhoud borgen wij het functioneren van het rioolstelsel en de rioleringsobjecten. In die zin draagt de riolering bij aan de bescherming van de volksgezondheid, natuur en milieu en aan de kwaliteit van de leefomgeving.

Wat hebben we gedaan?
We gaven invulling aan het WRP door het voorbereiden en uitvoeren van:

• regulier onderhoud (ofwel vast onderhoud);
• groot onderhoud / reconstructie (ofwel vervangen, renoveren, optimaliseren).

Aan regulier onderhoud en groot onderhoud voerden wij in 2021 de volgende taken uit:

(nb. hoeveelheden in stuks, behalve wanneer anders aangegeven)

(nb. hoeveelheden in stuks, behalve wanneer anders aangegeven)

Aan groot onderhoud namen wij in 2021 een groot aantal projecten in voorbereiding, in uitvoering en een aantal projecten zijn gerealiseerd.
Het groot onderhoud gaat vooral om (deel-)projecten afkomstig uit de jaarschijven 2016 tot en met 2020. Er is namelijk nog sprake van een achterstand, vooral voor rioolrenovaties en renovaties aan gemalen. Deze achterstand lopen we op dit moment in. Daarnaast hebben we de projecten uit de jaarschijf 2021 in voorbereiding genomen.

In 2021 voerden wij het groot onderhoud hieronder uit of namen wij dat in voorbereiding:

• Axel
  • Kinderdijk

• Biervliet

• Beukelstraat
• Driewegen
• Kerkstraat
• Molenstraat
• Noordstraat
• Oude Poorte
• Weststraat

• Binnenpad

• Havenplein
• Kanaalpark
• Philipsplein
• Vaartstraat

• Beneluxstraat
• Burgemeester Hoefnagelstraat
• Glacisstraat
• Nico Uyt Den Bogaardstraat
• Paardenvest
• Schulpenpad
• Kennedystraat
• Kerkhoflaan
• Poelstraat

• Stadhuisplein
• Van Steenbergenlaan

• Renoveren en vervangen in verband met achterstallig onderhoud

• Renoveren diverse pompen en gemalen (uitvoering)
• Renoveren diverse pompen en gemalen (voorbereiding)

• renoveren (relinen) deel afvalwatertransportleiding (ATS)
• vervangen persleiding Boerengat

• Rioolrenovatie 2018
• Rioolrenovatie 2020-2024

Storingen en klachten die als Meldingen Openbare Ruimte (MOR) via onze website binnen komen, hebben we opgepakt en verholpen.

Wat heeft het gekost?
In de tabel hieronder geven we inzicht in kostenraming qua exploitatiekosten (inclusief kapitaallasten) en het beschikbare investeringsbudget uit jaarschijven. In de tabel staat ook een overzicht van de werkelijke exploitatiekosten in 2021 en het benutte investeringsbudget.
Het gaat om kosten op het gebied van rioolbeheer en waterbeheer.

Water

Stedelijk waterbeheer bestaat uit rioolbeheer en waterbeheer. Het oppervlaktewater binnen het stedelijk gebied is primair bedoeld voor de berging en de afvoer van overtollig regenwater. Samen met het waterschap verzorgen wij het onderhoud.

Om hinder van grondwater te voorkomen, moet het grondwaterpeil niet te hoog, maar ook niet te laag zijn. Meldingen van overlast registreren we bij het grondwaterloket. Wij hebben een adviserende rol richting burgers. Ook hebben we een inspanningsverplichting om overlast te verminderen of te voorkomen.

Wat willen we bereiken?  
Wij richten ons primair op het beschermen van de volksgezondheid, het voorkomen van wateroverlast (droge voeten) en een duurzame bescherming van natuur en milieu.

Wat hebben we gedaan?
In het kader van stedelijk waterbeheer voerden wij in 2021 de maatregelen hieronder uit of namen we in voorbereiding:

• Axel
  • Van Middelhovenstraat en omgeving
  • Drieschouwen Zuid
• Biervliet

• Achterweg
• Beukelstraat
• Driewegen
• Noordstraat
• Oude Poorte
• Weststraat

• Binnenpad

• Eglantiersweg

• Havenplein
• Philipsplein
• Vaartstraat

• Burgemeester Hoefnagelstraat
• Kerkhoflaan
• Poelstraat

• Bosjesweg (drainage)

• Jongestraat – Herengracht
• Katspolder
• Noorderdokken

Wat heeft het gekost?
De kosten van waterbeheer staan in de tabel bij riolering. Het gaat om kosten op het gebied van rioolbeheer en waterbeheer.

Openbaar groen

De kwaliteit van het openbaar groen bepaalt in belangrijke mate of mensen zich prettig voelen in hun dagelijkse leefomgeving. Het is van belang dat er voldoende kwaliteitsgroen in de gemeente is. Tegelijk kan groen voor overlast zorgen. Goed beleid en beheer is daarom belangrijk. De manier waarop wij het openbaar groen beheren hebben wij vastgelegd in het Groeidocument Groen!

Wat willen we bereiken?
Ons streven is om beeldkwaliteit B te behalen waarbij we een uiterste ondergrens van beeldkwaliteit C hanteren.

Wat hebben we gedaan?
Wij voerden het groenbeheer uit volgens het format groenbeheer plan per kern uit het Groeidocument Groen! Dit heeft in 2021 als resultaat gegeven dat we gemiddeld genomen precies tussen beeldkwaliteit B en C uitkwamen. Naar schatting hebben wij in ongeveer 5% van ons openbaar groen de minimaal geëiste beeldkwaliteit C niet behaald. Dit omvat sterk door onkruid vervuilde plaatsen. Deze plaatsen komen in aanmerking voor renovatie.

Wat heeft het gekost?
Naast de verantwoorde exploitatielasten van € 4.262.321 verwijzen wij voor een overzicht van de gedane investeringen naar de toelichting in de bijlage Verantwoording Investeringsprogramma.

Gebouwen

Wij zijn eigenaar van verschillende gebouwen en bouwwerken. Wij zijn verantwoordelijk voor het  onderhoud dat daarbij hoort. Dit onderhoud staat in een meerjarenonderhoudsplanning (MJOP). De gegevens van het MJOP leggen wij vast met het gebouwenbeheersysteem Homerun.

Wat willen we bereiken?
Wij voeren het noodzakelijke onderhoud aan onze gebouwen uit. Hiermee houden we de staat van de gebouwen op een aanvaardbaar niveau.

Wat hebben we gedaan?
Wij hebben een deel van het geplande onderhoud aan onze gebouwen uitgevoerd. Daarnaast hebben we ook enkele doorgeschoven onderhoudswerkzaamheden uit vorige jaren  uitgevoerd. Een deel van de in 2021 geplande onderhoudswerkzaamheden vraagt een langere voorbereidingstijd. Deze werkzaamheden schuiven we door naar 2022.

Wat heeft het gekost?
Voor het uitvoeren van het onderhoud aan de gebouwen hadden wij voor 2021 een bedrag beschikbaar van € 2.098.000. Het totaal benodigd geraamde bedrag was € 2.362.000. Het verschil, zijnde € 264.000, zouden wij onttrekken uit de bestemmingsreserve Onderhoud Gebouwen.  Deze reserve gebruiken wij om schommelingen in de benodigde budgetten voor gebouwenonderhoud op te kunnen vangen.
Door verschuiving in de prioritering van enkele grote werkzaamheden is het beschikbaar budget gewijzigd naar € 2.248.000, inclusief kostenverhogende btw. In totaal besteedden we een bedrag van € 1.775.000 aan onderhoud en boekten wij een bedrag van € 400.000 (rekening houdende met het restant van de eerder geraamde onttrekking, € 73.000) ten gunste van de bestemmingsreserve Onderhoud Gebouwen. Het overschot ontstond door vertraging in enkele werkzaamheden. De voorbereiding en de uitvoering van deze werkzaamheden startten wij op.